Dyspraxia Foundation definiuje dyspraksję jako ograniczenie lub niedojrzałość organizacji ruchu współwystępującą często z zaburzeniami mowy, percepcji i myślenia. Natomiast w teorii integracji sensorycznej według dr Ayres dyspraksja to zaburzenie rozwoju pewnych zdolności ruchowych. Ayres używała pojęcia dyspraksja rozwojowa, by
Dziecko z zaburzeniami integracji sensorycznej (zaburzeniami si) potrzebuje bardzo indywidualnego podejścia, ponieważ odbiera bodźce inaczej niż dziecko zdrowe. Jest to ważne szczególnie w takich miejscach jak szkoła. Dziecko z zaburzeniami integracji sensorycznej w szkole często jest postrzegane jako nieposłuszne, ponieważ ma nieco inne potrzeby edukacyjne. Jak traktować dziecko z zaburzeniami integracji sensorycznej w szkole? Jak mu pomóc? Podpowiadamy! Zobacz więcej: Dziecko z zaburzeniami integracji sensorycznej w szkole a odbieranie świata Dziecko z zaburzeniami integracji sensorycznej w szkole a sposób odbierania bodźców Dziecko z zaburzeniami integracji sensorycznej w szkole a miejsce w klasie Dziecko z zaburzeniami integracji sensorycznej w szkole – jak mu pomóc? Czy moje dziecko ma zaburzenia integracji sensorycznej? Dziecko z zaburzeniami integracji sensorycznej w szkole a odbieranie świata Dziecko z zaburzeniami integracji sensorycznej odbiera świat nieco inaczej niż inne dzieci, dlatego też inaczej się zachowuje. Często jest wycofane albo zbyt mocno pobudzone. Zaburzenia integracji sensorycznej wpływają na jego relacje z rówieśnikami oraz koncentrację, co utrudnia przebywanie w szkole. Bardzo ważne jest, aby nauczyciel wiedział o zaburzeniach si, potrafił je rozpoznać i umiał współpracować z dzieckiem, które jest nimi dotknięte. Dziecko z zaburzeniami integracji sensorycznej w szkole a sposób odbierania bodźców Zaburzenia integracji sensorycznej nie są jednorodne. Zachowanie dzieci w szkole jest zależne od tego, jak odbierają bodźce. U dzieci z zaburzeniami si w szkole najczęściej występuje nadwrażliwość, podwrażliwość i poszukiwanie wrażeń. Nadwrażliwość Dziecko z nadwrażliwością odbiera docierające do niego bodźce w sposób zbyt intensywny. Dzieci z takim zaburzeniem si często nie potrafią się skoncentrować na danym zadaniu, zasłaniają oczy i uszy, boją bawić się na placu zabaw oraz zbyt intensywnie reagują na dotknięcie przez inną osobę. Podwrażliwość Układ nerwowy dzieci z podwrażliwością reaguje jedynie na dość silne bodźce. Dzieci więc nie potrafią zauważyć bodźców mniej intensywnych np. pobrudzenia się jedzeniem, skaleczenia czy popchnięcia. Dzieci z podwrażliwością w szkole często nie potrafią skupić się na konkretnym zadaniu. Poszukiwanie wrażeń Dziecko poszukujące wrażeń ma duże potrzeby dotyczące docierających do niego bodźców. Jego układ nerwowy potrzebuje bodźców dość intensywnych np. mocnego dotyku czy dużej ilości ruchu. Potrzeby poszukiwacza wrażeń w szkole można wypełnić zajęciem rąk oraz dużą ilością ruchu. Dziecko z zaburzeniami integracji sensorycznej w szkole a miejsce w klasie Dziecko z zaburzeniami integracji sensorycznej w szkole powinno mieć odpowiednie miejsce w klasie. Jest to istotne, ponieważ ułatwi funkcjonowanie w szkole. Dobór miejsca w klasie jest jednak zależny od zaburzeń dziecka: Jeśli dziecko rozprasza się wzrokowo, to powinno siedzieć blisko nauczyciela, ale nie obok okna. Jeśli dziecko rozprasza się słuchowo, to powinno zająć miejsce bardziej z tyłu klasy lekcyjnej. Jego miejsce nie powinno jednak znajdować się blisko źródła dźwięku np. drzwi. Krzesło powinno być odpowiednio dopasowane do dziecka, ponieważ musi ono czuć się na nim komfortowo. Na podłodze muszą znajdować się pełne stopy dziecka, a łokcie na biurku. Krzesło nie powinno również być zbyt wysokie. Jednak, jeśli jest, to należy zamontować odpowiednią podstawkę na stopy. Jeśli dziecko potrzebuje ruchu, to należy zastosować dmuchaną poduszkę sensoryczną. Dziecko z zaburzeniami integracji sensorycznej w szkole – jak mu pomóc? Do dziecka z zaburzeniami integracji sensorycznej w szkole należy podejść indywidualnie. Konieczne może być zapewnienie mu rzeczy, które są zupełnie zbędne pozostałym dzieciom: Powinno się zrezygnować z jarzeniówek stosowanych w oświetleniu klasy, ponieważ dostarczają one zbyt wielu bodźców wzrokowych i słuchowych. Podczas zajęć można zrobić przerwę na ruch np. marsz w miejscu czy kilka podskoków. W sali lekcyjnej można zaaranżować kącik sensoryczny. Dobrym rozwiązaniem jest dostarczenie dziecku bodźców smakowych, co ułatwi mu skupienie. Można to zrobić np. poprzez ssanie kwaśnej landrynki. Jeśli dziecko staje się zbyt pobudzone podczas zgromadzeń np. apeli, to powinno zostać zwolnione z obecności w takich miejscach. W przypadku zbytniego pobudzenia na stołówce dziecko powinno zjeść posiłek w klasie. Jeśli dziecko jest zbytnio wrażliwe na bodźce słuchowe, to może nosić specjalne słuchawki. Często przydatne do skupienia są dodatkowe bodźce. Dziecku powinno się więc pozwolić na żucie gumy czy gniecenie w dłoniach gniotka. Dziecko z zaburzeniami integracji sensorycznej w szkole powinno być informowane o zmianach w codziennej szkolnej rutynie. Czy moje dziecko ma zaburzenia integracji sensorycznej? Jeśli zauważasz u swojego dziecka zaburzenia integracji sensorycznej, to powinniście udać się do terapeuty integracji sensorycznej. Bardzo ważna jest obserwacja, czy u dziecka występują inne niepokojące objawy, ponieważ zaburzenia si często są objawem autyzmu. Jeśli u dziecka zostały rozpoznanie zaburzenia SI, to powinno się wykonać badania genetyczne dziecka na autyzm. Dzięki wynikowi będzie można stwierdzić czy zaburzenia sensoryczne mają swoją przyczynę w genach i czy są objawem autyzmu. Nie warto zwlekać z badaniami genetycznymi dziecka, ponieważ im wcześniej zostaną zdiagnozowane, tym szybciej można rozpocząć skuteczne leczenie. Najszerszym badaniem genetycznym dziecka jest badanie WES. Jest to badanie które sprawdza jednocześnie aż 23 tysiące genów, w tym setki, które mogą być odpowiedzialne za pojawiające się u dziecka objawy autyzmu. Więcej informacjiMasz pytania odnośnie badań genetycznych dla dzieci? Napisz do nas na redakcja@ Zobacz też: Badania profilaktyczne u dzieci Badanie WES cena Autyzm badania genetyczne — zobacz co zrobić Badania immunologiczne u dzieci
W integracji sensorycznej bierze się pod uwagę zmysły takie jak dotyk, równowaga i propriocepcja. To właśnie na identyfikacji dysfunkcji w tych obszarach diagnozuje się zaburzenia SI. DOTYK. Dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej nadwrażliwe na dotyk przesadnie reagują ból, nawet ten o niewielkim nasileniu.
Zaburzenia integracji sensorycznej u dziecka mogą dać mocno w kość – dziecku, rodzicom, otoczeniu. Objawów zaburzeń jest mnóstwo. Od problemów z koncentracją uwagi i nadruchliwością przez problemy emocjonalne, niewspółmierne reakcje na bodźce, trudności z czytaniem i pisaniem, po problemy z utrzymaniem równowagi, możliwością oceny sytuacji, odczytania cudzych zamiarów (więcej o objawach znajdziesz TUTAJ). Wiele takich zachować jest odbieranych jako „złe zachowanie niegrzecznego dziecka”. Spojrzenia, szepty, uwagi postronnych osób. Dziś moja prośba: nie oceniajcie nas!Jesteśmy przykładem tych rodziców, którzy „nie umieją wychować dziecka”, jesteśmy tą rodziną, w której „dzieci rządzą”, Starszak jest tym dzieckiem, który „jest niegrzeczny”. Ludzie nie zastanawiają się nad powodami, ludzie oceniają, od razu, bez zastanowienia i bez przygoda z zaburzeniami integracji sensorycznejJakiś czas temu trafiłam z moim najstarszym dzieckiem do gabinetu integracji sensorycznej. Po kilku seansach, kilku formularzach, postawiono diagnozę – zaburzenia integracji dzielnie, dwa razy w tygodniu terapia SI, dodatkowo zajęcia z psychologiem i pedagogiem, logopedą, ortoptykiem, zajęcia Judo, squash i basen, trening słuchowy Tomatisa. Robimy wszystko, co w naszej mocy, aby syn zaczął lepiej funkcjonować. Od września ruszyła zerówka szkolna – czas na „nadrobi”, „ma jeszcze czas” się powoli widzę u syna ogromny postęp i myślę sobie: to wszystko tylko tak wyglądało, Starszak nadrobił, teraz już wszystko będzie jak u „zdrowych” dzieci. Jeździ na rowerze i się nie wywraca, świetnie się wspina, potrafi „wysiedzieć” przy stole i sam, z własnej inicjatywy sięga po kredki, jest spokojny… ale zdarzają się chwile, gdy jest zupełnie nieobecny lub mega pobudzony, płaczliwy. Są dni, kiedy… jest bardzo jest czasem zapanować nad wszystkimi emocjami, zarówno Jego jak i reszty rodziny (mam przecież dwoje młodszych dzieci, które nie do końca rozumieją np. napadów złości).I tu, swój początek ma kolejna kwestia: dzieci mogą nie rozumieć, ale dorośli?!?Jest z tym ogromny problem. My sami spotykamy się z różnymi komentarzami na temat Starszaka, jego zachowania oraz mojego „wymyślania”.I NIE, nie przejmuję się nimi, ale może warto zastanowić się, zanim skomentujemy, że dziecko jest źle wychowane, że wymyśla, albo że jest gapą, chociażby w uwagi na to dziecko, które czuje, słyszy i widzi reakcje wydawałoby się „dorosłych” ludzi i bierze je do moje dziecko doskonale zdaje sobie sprawę, że np. ciągle się wywraca. On się stara – ja to widzę, ale nie zawsze udaje mu się po prostu utrzymać równowagę! Niby takie proste, oczywiste, ale nie dla dziecka z zaburzeniami SI. Cieszę się jak dziecko, widząc mojego syna jadącego na rowerze, rozmawiającego, oglądającego niebo i NIEWYWRACAJĄCEGO się!Dla mnie ogromnym sukcesem mojego syna jest spokojna wizyta w sklepie. Nie dlatego, że dzieciak wymusza na mnie kupowanie lizaków. A dlatego, że jest nadwrażliwy na dźwięki i wejście z nim do sklepu, w którym są ludzie, jest muzyka, gwar, rozmowy, jest kolorowo (czyli każdy, nawet najmniejszy sklep osiedlowy) jest wielkim wyzwaniem i testem czy „da radę”. I to, że rzuca się, wywraca, czy krzyczy w sklepie nie oznacza, że jest „rozpieszczonym gówniarzem” (jak nie raz przyszło mi usłyszeć), a po prostu jego układ nerwowy sobie nie radzi! Ale On jest inteligentny, On te wszystkie uwagi słyszy, notuje, zapamiętuje…On sam zdaje sobie sprawę, że coś jest nie tak. A potem… „Mamo, ja jestem do niczego! Nic mi nie wychodzi! Ja tak bardzo chciałem być „grzeczny” a Pani na mnie i tak krzyczała!”Takie proste zdanie, a rozdziera moje serce na miliony takie komentarze są częste? Tak, nad wyraz. I nie chodzi tu tylko o mnie/ o nas. Kiedyś rozmawiając z innymi rodzicami dzieci z zaburzeniami SI, zapytałam czy u nich też tak jest – większość zaburzenia SI są tematem stosunkowo świeżym, nie mówi się o tym wiele i zwykle, wiele się na ten temat nie wie. Ja osobiście zgłębiłam temat, dopiero gdy okazało się, że syn dostał diagnozę. W sumie to coś tam wiedziałam, ale nie oszukujmy się, nie za wiele. I tak jest chyba z dużą częścią społeczeństwa, bo reakcja na informacje o terapii i reakcja na zachowanie syna świadczą o tym, że oprócz tego, że lubimy oceniać innych, nie mamy pojęcia czym te całe zaburzenia są. Bo przecież to „rodzice wymyślają sobie różne dolegliwości, zaburzenia, choroby bo nie radzą sobie ze swoimi dziećmi!”Z czym najczęściej się spotykam jako rodzic dziecka z zburzeniami SI?Z niewiedzą, ignorancją, niewiedzą, brakiem empatii, niewiedzą, wścibskością i niewiedzą 🙂Badanie Starszaka pod względem zaburzeń SI poleciła mi nowo przyjęta logopedka, pracująca w przedszkolu. Wychowawcy, psycholog, pedagog przedszkolny nie sygnalizowali takiej potrzeby. Syn uważany był za nad ruchliwe zanim zgłosiliśmy się na diagnozę do poradni, wypytywałam pracowników przedszkola, czy ich zdaniem Jego zachowanie może być spowodowane zaburzeniami? Dostałam plik kserówek i rady: jak wychowywać dzieci, na co nie można im pozwalać itp., bo po zachowaniu syna można stwierdzić brak zasad w domu, a nie jakiekolwiek zaburzenia rozwojowe. O naszej drodze do diagnozy napisałam kiedyś spory post (jeśli chcesz go przeczytać wskakuj TUTAJ).Jakakolwiek rozmowa ze znajomymi na temat zachowania mojego syna i zaburzeń SI kończyła się negowaniem, próbą przekonania mnie, że chłopcy to zawsze później mówią, zawsze są poobijani, zawsze są „niegrzeczni”, zawsze …. , względnie słyszałam pytania o to zaburzenie, a tylko nieliczni potrafili zrozumieć, zatrzymać się, jeszcze raz proszę NIE OCENIAJCIE!!! Nas i naszych zdanie zostawcie niewypowiedziane we własnej głowie. My (rodzice i dzieci) każdego dnia walczymy. Walczymy o lepsze jutro i normalniejszy dzień, o spokój i o rodzinę. To, że nie widzicie choroby, niepełnosprawności czy inności, nie znaczy, że jej nie że dziecko krzyczy na środku sklepu, ulicy, na basenie, w parku, w szkole, w kościele, w windzie… nie znaczy, że jest rozpieszczone, że manipuluje i „wymusza”. Czasami nie umie że dziecko nie chce się podzielić swoją zabawką, wstydzi się (wydawałoby się) bez potrzeby, ma „humory” nie znaczy, że ono jest źle wychowane. Czasami takie po prostu jest, bo jeszcze nie potrafi inaczej. Dlatego wszyscy, którzy ostentacyjnie, głośno komentujecie – przestańcie! Te komentarze ranią przede wszystkim razem, gdy zobaczycie dziecko, które „robi scenę” odpuśćcie komentarz, pogardliwe spojrzenie, dobrą radę. Nie oceniajcie nas!PS. Zapraszam Cię polubienia fanpage Projekt -Rodzina, na którym poruszam temat zaburzeń SI bardzo często. Zapraszam również do mojej grupy na FB Zaburzenia integracji sensorycznej oczami rodzica – to grupa, na której wymieniamy się spostrzeżeniami, informacjami, patentami ale i otrzymujemy wsparcie od innych 13 votesArticle Rating
Zaburzenia integracji sensorycznej mogą wpływać na uczenie się - sposób przyswajania wiedzy. Ale też na zachowanie dziecka - wspomniana już nieznośność i niegrzeczność, oraz na jego rozwój emocjonalny, a co za tym idzie również społeczny. Dziecko, które nie wie co się z nim dzieje i dlaczego zachowuje się tak a nie inaczej
Webinar będzie poświęcony zaburzeniom integracji sensorycznej: temu, jak je rozpoznawać, w jaki sposób wpływają one na funkcjonowanie dziecka i w jaki sposób wyrównywać towarzyszące im deficyty. Podczas szkolenia uczestnicy nauczą się, w jaki sposób dostrzegać symptomy zaburzeń w zakresie integracji sensorycznej. Poznają również wpływ zaburzeń integracji sensorycznej na proces uczenia się dziecka. W ramach części praktycznej prowadząca Amelia Dziurda-Multan pokaże, jak udoskonalić umiejętność wspierania rozwoju dziecka poprzez stosowanie ciekawych zabaw i ćwiczeń wspomagających integrację przeznaczone jest dla: nauczycieli, logopedów oraz pedagogów i psychologów szkolnych. wiedzę z zakresu neurobiologii i zastosowania metody integracji sensorycznej informacje jak dostrzegać symptomy zaburzeń w zakresie integracji sensorycznej ciekawe zabawy i ćwiczenia wspomagające integrację sensoryczną Podstawy teorii integracji sensorycznej Symptomy zaburzeń integracji sensorycznej u dzieci Wpływ zaburzeń integracji sensorycznej na funkcjonowanie dziecka w przedszkolu, szkole i w domu Ćwiczenia i zabawy wspierające rozwój dziecka z zaburzoną integracją sensoryczną Dostępne materiały dodatkowe Jak to działa? 1 Dodaj do koszyka i opłać wideoszkolenie 2 Jeżeli nie masz jeszcze konta na edumasterze, założysz go podczas zakupu 3 Twoje wideoszkolenie będzie widoczne na Twoim koncie w sekcji "Moje wideoszkolenie" 4 Po jego obejrzeniu będziesz mógł wygenerować zaświadczenie udziału 5 Do Twojej dyspozycji będą również materiały dodatkowe Twoje szkolenie poprowadzi dr Amelia Dziurda-Multan Dr nauk humanistycznych, logopeda, surdopedagog, oligofrenopedagog, terapeuta SI. Więcej
Studia podyplomowe Integracja Sensoryczna w Centrum SI są skierowane do osób posiadających wykształcenie wyższe, a także do osób, które posiadają już doświadczenie w pracy z dziećmi z zaburzeniami integracji sensorycznej lub chcą rozpocząć pracę w tej dziedzinie.Wyjątkowy i niezwykle bogaty program studiów daje wszystkim taką
Dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej wymagają dodatkowej uwagi i zajęć. Sprawdź, jak zadbać o dziecko z zaburzeniami SI i jak pomóc mu złagodzić uciążliwe objawy. Czym jest zaburzenie integracji sensorycznej? Zaburzenie integracji sensorycznej (inaczej SI) to nieprawidłowa organizacja bodźców zmysłowych w układzie nerwowym. Mogą one obejmować systemy słuchowe, wzrokowe, węchowe, smakowe, czuciowe oraz zmysł równowagi. Istnieją trzy główne typy zaburzeń przetwarzania sensorycznego, są to: zaburzenia modulacji sensorycznej (nadwrażliwość, podwrażliwość, poszukiwanie stymulacji sensorycznej);zaburzenia ruchowe (problem z planowaniem ruchu);zaburzenia różnicowania sensorycznego (problem z zróżnicowaniem napływających bodźców sensorycznych). Do objawów zaburzeń integracji sensorycznej można zaliczyć wzmożoną lub obniżoną wrażliwość na bodźce, zaburzenia mowy, niską samoocenę, niezgrabność ruchową, problemy z pisaniem, rysowaniem i czytaniem; nadpobudliwość emocjonalną, nadaktywność lub znacznie obniżoną aktywność, czy trudności w wykonywaniu codziennych czynności. Jak przebiega terapia zaburzeń integracji sensorycznej? Zaburzenia integracji sensorycznej mogą występować w różnym stopniu nasilenia. Dlatego przed przystąpieniem do terapii, każdy pacjent musi być dokładnie i indywidualnie zdiagnozowany. Leczenie lub łagodzenie objawów ma najczęściej formę niedługich spotkań z terapeutą oraz zestawu ćwiczeń do wykonania w domu. Jest procesem krótko lub długotrwałym – w zależności od stopnia zaawansowania zaburzeń. Jak zadbać o bezpieczeństwo dziecka z zaburzeniami SI? Dzieci z zaburzeniami integracji sensoryczniej wszystkiego doświadczają mocniej, częściej i bardziej. Mogą szybciej się złościć, smucić lub ulegalać przebodźcowaniu. Dzieci pobudzone wieloma emocjami, nie zwracają uwagi na potencjalne niebezpieczeństwo. W razie urazu, wypadku czy innego nieszczęścia, przydatne będzie ubezpieczenie. PKO Ubezpieczenie dziecka umożliwia specjalistyczne wsparcie medyczne (badania, konsultacje, zabiegi, rehabilitacje), korepetycje oraz opiekę nad niepełnoletnim dzieckiem. W PKO Ubezpieczenia twoje dziecko ma całodobową ochronę, przez siedem dni w tygodniu. Składka zaczyna się już od 5 złotych miesięcznie. Zdrowie dziecka Pękające lub schodzące paznokcie u dziecka [przyczyny, leczenie] Schodzące paznokcie u dziecka to problem, który może zaniepokoić każdego uważnego rodzica. Nawet jeśli kłopotom z paznokciami nie towarzyszą dolegliwości bólowe, rodzi się pytanie o przyczyny ich nieprawidłowego wzrostu. Jak... Czytaj dalej → Zdrowie dziecka Angina czy szkarlatyna? Bardzo często mylona jest z anginą – szkarlatyna, inaczej nazywana płonicą, to zmora najmłodszych, a do tego łatwo się nią zarazić. Jeśli tylko u swojego dziecka zauważysz wysoką temperaturę, wysypkę... Czytaj dalej → Zdrowie dziecka, Choroby niemowląt Afty u dzieci – jak je rozpoznać i leczyć? Niewielkie, ale bolesne pęcherzyki nazywane aftami to częste schorzenie pojawiające się w jamie ustnej – zarówno u dzieci, jak i u doroslych. W większości przypadków afty znikają same, czasami jednak... Czytaj dalej → Zdrowie dziecka Robaki u dzieci: Przyczyny, objawy, sposoby zapobiegania i leczenia Pewnie wydaje Ci się, że robaki u dzieci są czymś bardzo rzadkim i występują zwykle w przypadku braku higieny, jednak tak naprawdę prawie każde dziecko kiedyś cierpiało lub w przyszłości... Czytaj dalej → Zdrowie dziecka Nadczynność tarczycy u dzieci [Objawy, Badania, Leczenie] Nadczynność tarczycy u dzieci to podstępna choroba i nie zawsze jesteśmy w stanie wykryć ją odpowiednio szybko. Związane jest to przede wszystkim z faktem, iż w przeciwieństwie do dorosłych, dzieci... Czytaj dalej → Zdrowie dziecka Domowe sposoby na ból gardła Co na ból gardła? Kiedy czujemy jak piecze, drapie i pojawiają się trudności z przełykaniem, chcemy działać szybko, nim nasze samopoczucie jeszcze się pogorszy. Dlatego też warto znać domowe sposoby... Czytaj dalej → Zdrowie dziecka Zespół Nijmegen u dzieci [przyczyny, objawy, leczenie] Zespół Nijmegen to rzadko występująca u dzieci choroba genetyczna. Objawia się głównie małogłowiem i słabą odpornością, może jednak prowadzić do występowania szeregu innych poważnych schorzeń. Poznaj wszystkie objawy zespołu Nijmegen... Czytaj dalej → Zdrowie dziecka, Zdrowie niemowlaka Dlaczego dziecko nie przybiera na wadze? Kiedy dziecko nie przybiera na wadze, jego rodzice z reguły zaczynają wpadać w panikę. Zadają sobie pytanie, czy to oni sami robią coś w nieodpowiedni sposób, czy może – co... Czytaj dalej → Zdrowie dziecka, Zdrowie rodziców, Zdrowie w ciąży Domowe sposoby na kaszel? Sięgnij po sprawdzone metody naszych babć! W sezonie jesienno-zimowym zdecydowanie warto znać domowe sposoby na kaszel, gdyż jest on jednym z najczęstszych i najbardziej uciążliwych symptomów przeziębienia. Wykorzystywane od pokoleń, stanowią doskonałą alternatywę dla środków farmaceutycznych,... Czytaj dalej → Zdrowie dziecka Syrop prawoślazowy Syrop prawoślazowy to znany od dziesięcioleci skuteczny sposób na wyleczenie uporczywego kaszlu, chrypki i bólu gardła. Od dekad jest obecny w domowych apteczkach Polaków, ponieważ ma naturalny skład i jest... Czytaj dalej → Zdrowie dziecka, Newsy Lekarz błędnie zdiagnozował ospę. 2-letnia dziewczynka zmarła kilkadziesiąt godzin później! W człuchowskim szpitalu zmarła 2-letnia dziewczynka po postawieniu błędnej diagnozy przez lekarkę. Teraz trwa śledztwo, które pozwoli ustalić, kto jest winny śmierci dziecka oraz czy doszło do uchybień ze strony... Czytaj dalej → Zdrowie dziecka Astygmatyzm u dzieci: przyczyny, objawy, leczenie Astygmatyzm (inaczej: niezborność) to wada wzroku, dotycząca soczewki lub częściej rogówki, polegająca na nieprawidłowej budowie oka. W normalnej sytuacji rogówka naszego oka ma kształt wycinka kuli, zaś u osób posiadających... Czytaj dalej → Porady Kulinarne, Zdrowie dziecka, Zdrowie rodziców Przelicznik mg na ml. 50 mg – ile to ml syropu? Mg na ml – 50 mg ile to ml syropu? O ile w przypadku przygotowywania obiadu, niewłaściwa konwersja miar mas i objętości może przełożyć się najwyżej na nieudane danie, to... Czytaj dalej → Zdrowie dziecka 3 rady na bolesne ząbkowanie Większość rodziców musi przez to przejść. Ząbkowanie potrafi być bolesne nie tylko dla dziecka, ale także dla rodziców i innych domowników lub sąsiadów. W jaki sposób można ulżyć dziecko w... Czytaj dalej → Zdrowie dziecka, Zdrowie rodziców Mleko, miód, czosnek i inne naturalne lekarstwa Domowe kuracje naturalnymi lekarstwami Warzywa, zioła, a nawet owoce już od dawna wykorzystuje się jako sojuszników w walce z infekcjami – dość wymienić mleko z miodem na gardło, zbawienny sok... Czytaj dalej →
Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny dziecka opracowany na okres przedszkolny. Największy w Polsce portal w całości poświęcony terapii pedagogicznej z elementami integracji sensorycznej zawierający filmy, ćwiczenia, nagrania audio, scenariusze, sensorynki, karty pracy oraz pełną charakterystykę spotykanych zaburzeń i
Rodzice uważnie obserwujący swoje dziecko potrafią dostrzec niepokojące zachowania dziecka, które mogą być objawem zaburzonej integracji sensorycznej. Jednym z pierwszych objawów, jakie możemy obserwować w okresie niemowlęcym są trudności dziecka w zrozumieniu położenia i ruchu ciała w przestrzeni. Niektóre niemowlęta boją się ruchu, ponieważ informacje wewnętrzne z mięśni, stawów i układu równowagi nie są precyzyjnie opracowywane przez ich układ nerwowy. Gdy matka ułoży dziecko na plecach podczas karmienia, zaczyna ono płakać i wyginać ciało, jeśli unosi się je do góry, jest przerażone, płacze, napina się. Dzieje się tak, ponieważ dziecko nie jest w stanie wyraźnie sobie uzmysłowić, jakie ruchy wykonuje jego głowa i całe ciało, jest wystraszone niezrozumiałymi bodźcami. Inne dzieci natomiast nie lubią być przytulane, nie tolerują delikatnego dotyku. Niektóre zbyt wrażliwie reagują na dźwięki lub światło. Częściej niż ich rówieśnicy płaczą i są rozdrażnione. Dzieci te są przeciążone normalnie występującymi bodźcami sensorycznymi. Niemowlęta te mogą mieć niespokojny sen. Ich cykl dobowy snu i czuwania jest zaburzony, dlatego śpią mało, krótko i zasypiają lub budzą się z płaczem. Nieco starsze dzieci z zaburzeniami regulacji zwykle bardzo łatwo wpadają w złość. Czasem mają poważne trudności przy dokonywaniu jakiejkolwiek zmiany np. po kąpieli nie chcą wyjść z wanny, trudno im zakończyć jakąś zabawę. Najczęściej są rozdrażnione w miejscach gdzie występuje nadmiar bodźców sensorycznych np. w supermarkecie. Jest również grupa dzieci, które lubią w szczególny sposób działanie pewnych bodźców sensorycznych np. uwielbiają jeśli podrzuca się je do góry, lubią być długo huśtane czy kręcone na karuzeli. Więcej niż ich rówieśnicy biegają i wspinają się. U części z nich można dostrzec pewne opóźnienia rozwojowe w opanowywaniu umiejętności siadania i stania oraz bezpiecznego i skoordynowanego poruszania się, u innych jednak nie obserwuje się szczególnych opóźnień w rozwoju podstawowych funkcji ruchowych. Można jedynie zauważyć pewne różnice jakościowe podczas przemieszczania się w przestrzeni, manipulowaniu zabawkami itp. Wraz z wejściem dziecka w wiek przedszkolny oczekujemy coraz większego rozwoju umiejętności, takich jak huśtanie się na huśtawce, jazda na trzykołowym rowerku czy samodzielne ubieranie się i jedzenie. Niektóre dzieci z zaburzoną integracją sensoryczną mają problemy z opanowaniem tych umiejętności. Innym przejawem zaburzeń jest nadmierna ruchliwość. Rodzice zauważają, że ich dziecko znacznie krócej niż rówieśnicy potrafi bawić się pozostając w jednym miejscu. W wieku szkolnym dzieci te nadal mają trudności z ubieraniem się, wiązaniem butów, posługiwaniem się sztućcami. Mogą mieć trudności w pisaniu i rysowaniu, szybko się męczą szczególnie przy wykonywaniu precyzyjnych zadań przy biurku. Inne na skutek zaburzeń w prawidłowym rozwoju ruchowym oczu mają problemy w nauce czytania. Czytają wolniej, gubią linijkę, w której czytali. Znacznie dłużej przepisują z tablicy, gubią litery lub opuszczają wyrazy. Czasem podejmowane formy takie jak reedukacja, terapia psychopedagogiczna nie przynoszą efektu. Dzieci w wieku szkolnym bardzo lubią gry planszowe, jednak dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej nie uczestniczą w nich ponieważ mają słabą koordynację wzrokowo – ruchową lub nie rozumieją reguł gry. W wieku szkolnym nie wygasają problemy z właściwym przetwarzaniem i wykorzystaniem informacji sensorycznych. Dzieci te nadal są bardzo wrażliwe na niektóre bodźce sensoryczne takie jak jasne światło (świetlówki, jasne słońce), ostre dźwięki (dzwonek szkolny, hałas na przerwie, głośny głos), zapachy (perfumy, zapach niektórych potraw), lekki dotyk (niespodziewany dotyk kolegi, nagłe pogłaskanie po głowie) itp. Dzieci te mają kłopoty z koncentracją, są ruchliwe i sprawiają wiele kłopotów w domu i w szkole na lekcjach i podczas przerw. Często mają problemy z nauką czytania i jakością pisania. Pojawiają się typowe objawy jak dla dysleksji lub dysgrafii. Rodzice poszukując odpowiedzi na pytanie dlaczego moje dziecko zachowuje się inaczej niż jego koledzy, trafiają do różnych specjalistów. Warto zwrócić się o pomoc do terapeuty IS by przeprowadził odpowiednie do wieku dziecka badanie i stwierdził czy obserwowane zachowanie niepokojące rodziców lub nauczycieli jest wynikiem zaburzeń integracji sensorycznej. Terapia IS Terapia integracji sensorycznej może być przeprowadzona po wcześniejszych kompleksowych badaniach. Głównym zadaniem terapii jest dostarczenie kontrolowanej ilości bodźców sensorycznych. Terapia w metodzie IS wygląda jak zabawa. Dziecko uczestniczy w zajęciach i ma wrażenie, że kreuje zajęcia wspólnie z terapeutą. Ćwiczenia muszą być dostosowane do poziomu rozwojowego dziecka, jednak nie mogą być ani za łatwe ani za trudne – należy balansować na granicy możliwości dziecka. Wśród używanego sprzętu są różnego typu huśtawki, hamaki, platformy równoważne, duże piłki i wałki, deskorolki, talerze obrotowe itp. W czasie terapii dziecko ma nie tyle nauczyć się konkretnych umiejętności, ale raczej usprawnić bazowe systemy sensoryczne i procesy nerwowe, leżące u podłoża tych umiejętności. Propozycje podstawowych ćwiczeń do stymulacji w zakresie IS. ćwiczenia stymulujące reakcję dziecka na różne zapachy, ćwiczenia tzw. podwójnej stymulacji dotykowej, ćwiczenia stymulujące stopy, dłonie, okolice kręgosłupa, twarz, ćwiczenia usprawniające utrzymanie równowagi, rozpoznawanie kształtów za pomocą dotyku, wodzenie wzrokiem za poruszającym się przedmiotem, ćwiczenia w rysowaniu postaci, wyodrębnianie elementów z tła, rozpoznawanie za pomocą dotyku kształtów rysowanych na dłoni, pleckach, brzuchu dziecka, ćwiczenia na deskorolce, bujanym fotelu, ćwiczenia w przeciąganiu, siłowaniu się, ćwiczenia odwzorowywania sekwencji liczb i sekwencji dźwięków. Wymienione propozycje ćwiczeń podlegają weryfikacji w zależności od stopnia zaburzenia. Terapię należy prowadzić w sposób wyważony, stopniowo wprowadzając część ćwiczeń , nie wykorzystując wszystkich podczas jednej sesji terapeutycznej, ponieważ można bardzo szybko zniechęcić dziecko do współpracy. W przypadku większości dzieci proces integracji sensorycznej rozwija się w sposób naturalny w wyniku typowych aktywności dla wieku dziecięcego. Planowanie ruchu jest naturalnym efektem tego procesu, podobnie jak umiejętność wykonywania reakcji adaptacyjnych na bodźce sensoryczne. To właśnie poprzez ruch dziecko się uczy, poznaje świat. To dzięki nieustannie docierającym, różnorodnym bodźcom może słyszeć śpiew ptaków, poznać smak truskawek, poczuć miły, troskliwy dotyk swojej mamy, huśtać się pod obłoki na huśtawce… Niestety u niektórych dzieci integracja sensoryczna nie rozwija się w wystarczającym stopniu, są ,,zamknięte” w wielkiej, ,,sensorycznej próżni”. Terapia SI może im pomóc z tej próżni wyjść. Dziecko musi nabywać umiejętności radzenia sobie z hałasem czy nadmiarem bodźców wizualnych, by móc dobrze funkcjonować. Obserwujmy więc uważnie nasze dzieci. Nie bagatelizujmy ich niewielkich nawet trudności, aby mogły rozwijać pełnię swoich potencjalnych możliwości. Opracowała: Maria Fąka Literatura : Z. Przyrowski, Dysfunkcje integracji sensorycznej i deficyty fragmentaryczne w zespole mózgowego porażenia dziecięcego. Z. Przyrowski, Podstawy diagnozy i terapii integracji sensorycznej. F. Maas Violet, Uczenie się przez zmysły: wprowadzenie do teorii integracji sensorycznej dla rodziców i specjalistów. Kinezjologia Edukacyjna – co to takiego? 4 lutego, 2017 Przytulanki czyli wierszyki na dziecięce masażyki
Dyspraksja rozwojowa polega na zakłóceniu procesów integracji pomiędzy ośrodkami układu nerwowego. Powszechnie przyjęło się, że dyspraksja rozwojowa dotyczy tylko dzieci, mimo że w rzeczywistości występuje również u dorosłych, choć jest rzadziej rozpoznawana. Dyspraksja dotyczy blisko 10% populacji dzieci, z czego chłopców obciąża czterokrotnie częściej. Jest rzadko
W środowisku szkolnym coraz częściej mamy do czynienia z uczniami, którzy wydają nam się krnąbrni i nieposłuszni. Niekiedy odnosimy wrażenie, że ich zachowanie to efekt złośliwości, którą mają w sobie, tymczasem może ono być niezależne od nich i wynikać z niewłaściwego przetwarzania bodźców sensorycznych. Podpowiadamy, w jaki sposób wspierać w szkole dzieci z zaburzeniami SI. Czym się charakteryzują zaburzenia integracji sensorycznej? Otóż mózg człowieka jest w stanie odbierać każdego dnia setki bodźców i lepiej bądź gorzej poddawać je analizie i interpretacji. Niestety, coraz częściej proces ten przebiega niewłaściwie. Problem może pojawić się zarówno w odbiorze, jak i interpretacji danej informacji, ale także w odnoszeniu jej do posiadanych już doświadczeń. Warto mieć świadomość, że tzw. niegrzeczne dzieci niekoniecznie są takie celowo. Czasem ich zachowanie jest niezależne od nich i wynika z niewłaściwego przetwarzania bodźców sensorycznych. Niemożność poradzenia sobie z sytuacją szkolną i natłokiem informacji napływających do mózgu może powodować u dziecka frustrację, problemy emocjonalne, trudności z koncentracją, uwagą i pamięcią oraz wiele innych, które znacznie utrudniają efektywne prowadzenie zajęć. Trzeba wiedzieć, że właściwy i wszechstronny rozwój dziecka jest możliwy tylko wówczas, kiedy oprócz opieki medycznej rodzice i nauczyciele zapewniają młodemu człowiekowi odpowiednią stymulację. Nie tylko wspiera ona dziecko w rozwoju, lecz także minimalizuje skutki pojawiających się chorób, deficytów czy wszelkiego rodzaju niepełnosprawności. Dlatego niezwykle ważne jest obserwowanie dziecka i szybka interwencja w sytuacji, kiedy jakieś zachowanie wzbudza nasz niepokój. POLECAMY Gotowość szkolna a zaburzenia SI Warto zadać sobie pytanie, co wpływa na gotowość dziecka do podjęcia nauki szkolnej. Williams i Shellenberger stwierdzają, że prawidłowe przygotowanie do uczenia się uzależnione jest od kilku warunków. Należą do nich: prawidłowo działające zmysły (wzrok, słuch, smak, węch, dotyk, propriocepcja i układ przedsionkowy), właściwie przebiegający rozwój funkcji motorycznych, które zależą od postawy ciała i zdolności do jej zmiany w dowolnym momencie oraz od świadomości własnego ciała i wiedzy na temat jego schematu, właściwy rozwój funkcji percepcyjno-motorycznych, takich jak koordynacja wzrokowo-ruchowa, kontrola wzrokowa czy orientacja przestrzenna, poznanie, które staje się możliwe tylko wówczas, gdy pozostałe filary działają prawidłowo; zalicza się tutaj zdolność do samorealizacji, chęć poznawania świata, kontrolowanie swojego zachowania oraz działania w taki sposób, aby było to zgodne z wymaganiami i oczekiwaniami społeczeństwa. Widać więc bardzo wyraźnie, że dzieci muszą przebyć długą drogę, aby w pełni móc korzystać z formalnej edukacji. Jeśli te elementy nie będą właściwie rozwinięte, dziecko będzie przejawiało liczne trudności, nie będzie bowiem do końca przygotowane do podjęcia nauki szkolnej. Może więc czuć się zagubione, niepewne i zdezorientowane. Zwłaszcza wówczas, gdy dochodzą do tego specyficzne potrzeby generowane zaburzeniami, z którymi musi sobie radzić. W edukacji uczniów możemy spotkać się z różnego rodzaju zaburzeniami w zakresie przetwarzania bodźców sensorycznych. Można do nich zaliczyć nadwrażliwość lub podwrażliwość dotykową, przedsionkową lub proprioceptywną. Nadwrażliwość jest to zbyt silna reakcja na bodźce, które docierają do dziecka. Odbiera je ono niezwykle intensywnie. Powoduje to różnego rodzaju problemy, które znacznie utrudniają właściwe funkcjonowanie na zajęciach szkolnych, np. nieumiejętność skupienia się na lekcji, zasłanianie oczu, uszu, przesadne reagowanie na czyjś dotyk i lęk przed zabawami na placu zabaw. Podwrażliwość leży natomiast po przeciwnej stronie osi (rys. 1). Dzieci prezentujące te zaburzenia nie zauważają delikatnych bodźców, ich układ nerwowy reaguje bowiem tylko wówczas, gdy będą one bardzo silne lub w dużej ilości. Takie dzieci nie będą zauważały, że są brudne, skaleczone czy że ktoś je popchnął. Ostatnim typem są dzieci-poszukiwacze. Mają one duże potrzeby, w związku z tym same szukają sytuacji, w których mogłyby je zaspokoić. Rys. 1. Oś zaburzeń SI (opracowanie własne) Wskazówki do pracy z uczniami z zaburzeniami SI Przed nauczycielami pojawia się więc duże wyzwanie. Edukacja i działania przez nich podejmowane mają bowiem wywoływać pozytywne odczucia we wszystkich dzieciach należących do grupy, zaspokajać ich podstawowe potrzeby, a przede wszystkim potrzebę bezpieczeństwa. Oto kilka wskazówek dla nauczycieli do pracy z dziećmi z zaburzeniami SI: Dziecko, które ma nadwrażliwość wzrokową lub słuchową, będzie potrzebowało miejsca, w którym możliwe stanie się odcięcie od wszystkich bodźców wzrokowych i słuchowych (np. ciemny, zasłonięty kącik, w którym będzie mogło nałożyć na uszy wyciszające słuchawki). Ważne jest jednak, aby określić konkretne zasady korzystania z takiego miejsca. Dziecko poszukujące wrażeń dotykowych ucieszy się, jeśli w klasie znajdzie się kącik, w którym będą przedmioty o różnych fakturach, zrobione z różnych materiałów. Dla dziecka z nadwrażliwością dotykową niezwykle istotna stanie się możliwość odizolowania od grupy tak, by nie musieć nikogo dotykać. Nie można go zmuszać do tego, aby np. malowało palcami czy lepiło w masach plastycznych, jeśli nie czuje się gotowe. Dzieci, które poszukują wrażeń proprioceptywnych, ucieszą się, jeśli na sali gimnastycznej znajdzie się maglownica lub nauczyciel wprowadzi zabawy polegające na tym, aby się przepychać, siłować, zawijać w materace. Dodatkowo nauczyciel może ulepszyć warunki panujące w sali lekcyjnej. Zalicza się do nich: Znalezienie właściwego miejsca do siedzenia – warto w tym celu zaobserwować przede wszystkim, czy dzieci mają jakieś wady wzroku, szybko się rozpraszają lub potrzebują więcej ruchu. Potem można podjąć decyzję, w jaki sposób zaaranżować miejsce w klasie, by jak najlepiej spełnić potrzeby całej grupy. Ważne staje się również robienie krótkich przerw w trakcie zajęć, które będą miały charakter zabaw ruchowych w celu rozładowania napięcia. Dzieci, które mają problem z utrzymaniem uwagi, koncentracji na zadaniu, które muszą cały czas coś rzuć, wkładać do buzi, mogą mieć swoje „gniotki” lub specjalne zabawki do żucia, dzięki czemu same będą w stanie regulować swoje potrzeby. W ekstremalnie trudnych przypadkach warto zalecić rodzicom zakup obciążników na nogi lub kamizelek obciążeniowych. Ważne jest również uczulenie wychowawców na to, że w pracy z grupą, o której wiemy, że są w niej osoby z zaburzeniami integracji sensorycznej, niezwykle istotne staje się trzymanie się ustalonego planu czy harmonogramu. Dlatego należy wcześniej informować uczniów o wszystkich istotnych zmianach, by nie dawać im powodów do niepokoju i stresu. Oprócz podjęcia powyższych działań, przede wszystkim należy mieć świadomość, że tylko dokładna obserwacja przez rodziców i nauczycieli może przyczynić się do poprawy funkcjonowania dziecka. Warto pamiętać również o kilku zasadach, które obowiązują w pracy z dziećmi i stają się niezwykle ważne w momencie, kiedy chcemy ustalić, z jakimi problemami borykają się nasi uczniowie: Należy zwracać uwagę na to, czy dziecko nas słyszy i rozumie, co do niego w danej chwili mówimy. Ważne jest podejmowanie takich działań, których celem staje się wydłużenie koncentracji i skupienie uwagi dziecka. Podstawą pracy stają się cierpliwość i okazywanie wsparcia w sytuacji, kiedy dziecko ma trudności z uczeniem się i powtarzaniem prezentowanych przez nauczyciela czynności. Kiedy dziecko nie radzi sobie z wykonaniem danego zadania, należy rozłożyć je na prostsze czynniki, tak aby mogło w swoim tempie opanować konkretną umiejętność. Głównym celem pracy staje się doprowadzenie do takiego stanu, kiedy dziecko będzie mogło samodzielnie wykonywać powierzone mu zadania. Ważne jest, aby program, który przygotowujemy dla dziecka, był właściwy, dobrany do jego potrzeb, a cele realne do osiągnięcia. Trzeba pamiętać, że w pracy z dziećmi nie zawsze uda nam się osiągnąć efekty, które zakładaliśmy, i konieczne stanie się modyfikowanie programu w trakcie pracy. Równie ważne jest to, że nigdy nie jesteśmy w stanie określić, ile czasu potrzeba, aby nasze działania odniosły sukces. Warto jednak cały czas zdobywać wiedzę, szkolić się i podejmować ryzyko, ponieważ to my – nauczyciele jesteśmy w stanie realnie wpłynąć na to, że funkcjonowanie naszych uczniów się poprawi, a co za tym idzie, zaczną oni odnosić choćby niewielkie sukcesy dydaktyczne. Świadomy nauczyciel, wychowawca, pedagog czy psycholog, cały czas poszerzający swoją wiedzę, powinien dysponować pewną bazą zabaw i gier, które mogą być wykorzystane w trakcie lekcji. Dzięki temu możliwe stanie się realne oddziaływanie na uczniów z zaburzeniami integracji sensorycznej i budowanie pozytywnych relacji w grupie. Przykładowe zabawy Integracja sensoryczna została określona jako „naukowa zabawa”, ponieważ, poza usprawnianiem funkcjonowania dzieci, ma ona na celu zapewnienie przyjemności, dobrej zabawy. Naszym zadaniem jest podejmowanie takich działań, by pomóc dzieciom, ale ich nie zniechęcić. Ma to być dla nich przyjemność połączona z działaniem terapeutycznym, jednak o tym drugim często nie muszą wiedzieć. Warto jest tak dobierać ćwiczenia, żeby zachęcać dziecko do różnych aktywności. Mogą być one wykorzystywane na przerwach czy lekcjach z zakresu wychowania fizycznego, na muzyce i plastyce, jako przerywnik w trakcie zajęć czy na placu zabaw. Poniżej kilka propozycji. Ćwiczenia mające na celu usprawnianie układu przedsionkowo-proprioceptywnego: przysiady, skakanie na jednej nodze lub obunóż (np. na gumie, skakance, przeskakiwanie przez różne przeszkody), udawanie różnych zwierząt, np. chodzenie jak pies czy kot, skakanie jak żaba, czołganie się jak wąż, przechodzenie przez tunel i turlanie się w nim, turlanie się po podłodze z wyprostowanymi nogami i rękoma ułożonymi wzdłuż ciała, masaż dziecka różnymi fakturami, masażyki relaksacyjne, zabawa w naleśnika polegająca na tym, że zawijamy dziecko w koc czy materac, a ono ma się z niego wydostać; dodatkowo można jeszcze postymulować dziecko proprioceptywnie poprzez dociskanie jego rąk i nóg, zabawy z przepychaniem i siłowaniem się między dziećmi, zawody w przeciąganiu liny, przenoszenie woreczków stopami lub rzuty woreczkami do celu, odbijanie stopami piłek o różnej wadze, balonów, przenoszenie przedmiotów wypełnionych różnymi materiałami, np. wodą, piaskiem, kamykami, skakanie na trampolinie. Należy jednak pamiętać, że nie każde ćwiczenie zostanie przez ucznia od razu zaakceptowane. Jeśli będzie on stawiał opór, nie można go zmuszać. Warto wówczas zmienić nasze założenie i zmodyfikować proponowane zabawy. Ćwiczenia usprawniające układ dotykowy: dotykanie poszczególnych części ciała dziecka różnymi materiałami i fakturami, szukanie drobnych przedmiotów w pojemnikach z masami plastycznymi, piłeczkami, kaszami itp., wyklejanie obrazków plasteliną lub ciastoliną, stymulacja termiczna polegająca na tym, że na zmianę stosujemy ciepłe i zimne okłady, np. butelkami wypełnionymi wodą czy kompresami żelowymi, zabawy z wykorzystaniem masażyków relaksacyjnych, kreślenie na plecach dziecka liter, cyfr, znaków graficznych i proszenie, żeby je odgadywało, rozpoznawanie różnych przedmiotów bez udziału wzroku, zabawy w domino dotykowe, czyli łączenie ze sobą takich samych faktur bez kontroli wzroku, malowanie pianką do golenia lub żelem po szklanych powierzchniach, wrzucenie do pojemnika elementów o różnych fakturach i proszenie dziecka, aby włożyło tam stopy i opisało, jakie uczucia towarzyszą mu w trakcie te... Pozostałe 70% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów Co zyskasz, kupując prenumeratę? 10 wydań magazynu "Głos Pedagogiczny" Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online Możliwość pobrania materiałów dodatkowych ...i wiele więcej! Sprawdź
iaIy7oJ. 421 26 392 98 277 451 457 479 341
dziecko z zaburzeniami integracji sensorycznej w przedszkolu